Zniewolone dzieciństwo

Kto był bity, będzie bił – takie przesłanie można wyczytać w książkach wybitnej psycholożki i psychoterapeutki polskiego pochodzenia i światowej sławy pisarki Alice Miller.

Jej pierwsza książka, którą wydaliśmy, Zniewolone dzieciństwo, ma na froncie dwie fotografie: Hitlera jako męża stanu i chłopca w wieku komunijnym. Tak odczytał książkę grafik, autor okładki. Wkrótce okładka ta stała się powodem naszego konfliktu z autorką książki. Alice Miller (przeżyła getto warszawskie) powiedziała nam, że nie chce, aby w jej książkach była fotografia Hitlera. Wiążąca nas umowa stanowiła, że okładka książki powinna być zaakceptowana przez autorkę, a myśmy przeoczyli ten punkt umowy.

Po paru miesiącach spotkaliśmy się z autorką w siedzibie wydawnictwa w Poznaniu. Była zaskoczona, że kilkutysięczny nakład jej książki zniknął z księgarń. Podejrzewała nawet, że stało się tak z powodu ingerencji osób niechętnych jej poglądom. Chodziło w szczególności o czwarte przykazanie dekalogu: „Czcij ojca swego i matkę swoją”. Ona, Alice Miller, uważa, że rodzice mogą być również tyranami.

Tyranem był ojczym Hitlera, alkoholik, który bił pasierba wielokrotnie. Gdyby nie matka, zakatowałby go na śmierć. Po latach otrzymane baty przypomniały o sobie. Hitler mógł robić tak samo, ale w zupełnie innej już formie i skali. Podobnie – stwierdza autorka – wyglądało dzieciństwo Stalina, a wiele lat później serbskiego przywódcy Slobodana Miloševicia.

Zniewolone dzieciństwo stało się głównym tematem badań i przemyśleń Alice Miller. Światowy rozgłos przyniósł jej protest przeciwko klapsom, opublikowany w Dramacie udanego dziecka, który stał się prawdziwym manifestem walki z przemocą wobec słabszych.

A okładka naszej książki? Za zgodą autorki żyje do dziś.

Notkę o książce przygotował Bronisław Kledzik.